- ព្រះមហាក្សត្រ​ទ្រង់​ពិគ្រោះ​មតិ​ក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញ​ចំពោះ​សេចក្ដីស្នើ​ទាំងឡាយ ដែល​សុំ​ធ្វើ​វិសោធនកម្ម​លើ​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ

- ក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញ​មាន​សមត្ថ​កិច្ចធានា​ការពារ​ការគោរព​រដ្ឋ​ធម្មនុញ្ញ បកស្រាយ​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ និង​ច្បាប់ ដែល​រដ្ឋសភា​បានអនុម័ត និង​ព្រឹទ្ធសភា​បាន​ពិនិត្យ​ចប់សព្វគ្រប់​ហើយ ក្នុង​ក្របខ័ណ្ឌ​នៃ​ការត្រួតពិនិត្យ ធម្មនុញ្ញភាព ។

- ក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញ​មាន​សិទ្ធិ​ពិនិត្យ និង​សំរេច​អំពី​ករណី វិវាទកម្ម​ទាក់ទង​នឹង​ការបោះឆ្នោត​ជ្រើសតាំង​តំណាងរាស្ដ្រ និង ការបោះឆ្នោត​ជ្រើសតាំង​សមាជិក​ព្រឹទ្ធសភា ។

- ក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញ​ពិនិត្យ និង​សំរេច​លើ​បណ្ដឹងតវ៉ា ការចុះបញ្ជី​គណបក្សនយោបាយ​នៅ​ក្រសួងមហាផ្ទៃ ។

- ការអនុម័ត​ទាំងឡាយ​របស់​រដ្ឋសភា ដែល​ផ្ទុយ​នឹង​គោលការណ៍​រក្សា​ការពារ​ឯករាជ្យ អធិបតេយ្យភាព បូរណភាព​ទឹកដី នៃ​ព្រះរាជាណាចក្រ​កម្ពុជា ហើយ​ដែលនាំឱ្យ​ប៉ះពាល់​ដល់​ឯកភាព​នយោបាយ ឬ​ការគ្រប់គ្រង​រដ្ឋបាលរ​បស់​ប្រទេសជាតិ នឹងត្រូវ​ចាត់ទុកជា​អាសា​សូន្យ ។ ក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញ​ជា​អង្គការ​តែមួយគត់ ដែលមាន​សមត្ថកិច្ច​សំរេច ពី​មោឃភាព​នេះ ។

- ក្រោយពី​ច្បាប់​ណាមួយ​ត្រូវ​បានប្រកាស​ឱ្យប្រើ ប្រជារាស្ដ្រ​មាន​សិទ្ធិ​ប្ដឹង​អំពី​អធម្មនុញ្ញភាព នៃ​ច្បាប់​ទៅ​ក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញ​បាន តាមរយៈ​ប្រធានរដ្ឋសភា ឬ​តំណាងរាស្ដ្រ​ចំនួន​មួយ​ភាគ​ដប់ ។

- បុគ្គល​ដែលជា​ប់​ពាក់ព័ន្ធ​ក្នុង​រឿងក្ដី​ណាមួយ ហើយ​រឿងក្ដី​នោះ​ឡើងដល់​តុលាការ បុគ្គល​នោះ​អាច​លើក​អំពី​អធម្មនុញ្ញភាព នៃបទ​ប្ប​ញ្ញ​ត្ដិ​ណាមួយ​នៃ​ច្បាប់ ឬ​សេចក្ដីសំរេច​របស់​ស្ថាប័ន​នានា ដែល​គេ​អះអាងថា ប៉ះពាល់​ដល់​សិទ្ធិសេរីភាព​ជា​សារវន្ដ​ណាមួយ​របស់គេ​ជូន​តុលាការ​បាន ។

អ្នកមាន​សិទ្ធិ​ដាក់សំណើ ឬ​បណ្ដឹង​មក​ក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញ

- ក្រុមប្រឹក្សា​ធម្ម​នុ​ញ្ញ្ក​ទទួល​ពិនិត្យ ដោះស្រាយ​សំណើ ឬ​បណ្ដឹង​ជានិច្ច​ជា​កាល​តាមរយៈ​នៃ​ការ ស្នើសុំ​ពី​ខាងក្រៅ​មិនមែន​ក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញ​ខ្លួនឯង ចាប់​យកមក​ពិនិត្យ​វិនិច្ឆ័យ ដោយ​ឯកឯង​នោះទេ ។ អ្នក​ដែលមាន​សិទ្ធិ​ក្នុងការ​ធ្វើបណ្ដឹង ឬ​លើកសំណើ​ត្រូវបាន​បែងចែកដោយឡែកៗ ទៅតាម​ប្រភេទ និង​កម្មវត្ថុ​នៃ​បណ្ដឹង រឺ​សំនើ​ដូច​មាន​ខាងក្រោម ៖

ក. អ្នកមាន​សិទ្ធិ​ដាក់​សំណើសុំ​ពិនិត្យ​ធម្មនុញ្ញភាព​នៃ​ច្បាប់ ការបកស្រាយ​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ​និង​ច្បាប់ និង​បទបញ្ជាផ្ទៃក្នុង​របស់រ​ដ្ឋ​សភា ឬ ព្រឹទ្ធសភា

ប្រភេទ កម្មវត្ថុ​នៃ​សំណើ	សមាសភាព​ អ្នកមាន​សិទ្ធិ​ដាក់សំណើ
១. ពិនិត្យ​ធម្មនុញ្ញ ជា​អតិ​កាល (មុន​ពេលដែល​ច្បាប់​ប្រកាស​ឱ្យប្រើ) ក. មិន​ដាច់ខាត - ច្បាប់​ស្ដីពី​ការផ្ដល់​សច្ចាប័ន​លើ​សន្ធិសញ្ញា​អន្ដរជាតិ អនុសញ្ញា​អន្ដរជាតិ - ច្បាប់​ធម្មតា	- ព្រះមហាក្សត្រ - ប្រធានព្រឹទ្ធសភា - ប្រធានរដ្ឋសភា - នាយករដ្ឋមន្ដ្រី - តំណាងរាស្ដ្រ ចំនួន ១ ភាគ ១០ - សមាជិក​ព្រឹទ្ធសភា ចំនួន ១ ភាគ ៤
ខ. ជាដាច់ខាត - បទបញ្ជាផ្ទៃក្នុង វិសោធនកម្ម​បទបញ្ជា​ផ្ទៃក្នុង​របស់​ព្រឹទ្ធសភា - បទ​បញ្ញា​ផ្ទៃក្នុង វិសោធន​កម្មបទ​បញ្ញា​ផ្ទៃក្នុង​របស់​រដ្ឋសភា - ព្រះរាជក្រម​ប្រកាស​ឱ្យប្រើ​ច្បាប់រៀបចំអង្គការ	- ប្រធាន​ព្រឺទ្ធសភា - ប្រធានរដ្ឋសភា - ប្រធានរដ្ឋសភា
២. ពិនិត្យ​ធម្មនុញ្ញភាព ជា​បច្ឆាកាល (ក្រោយ​ពេលដែល​ច្បាប់​ប្រកាស​ឱ្យប្រើ) - ព្រះរាជក្រម ក្រឹត្យ-ច្បាប់​ដែល​នៅ​ជា​ធរមាន - បទបញ្ជាផ្ទៃក្នុង​របស់​ព្រឹទ្ធសភា និង រដ្ឋសភា ៣. បកស្រាយ - រដ្ឋធម្មនុញ្ញ - ព្រះរាជក្រម ក្រឹត្យ-ច្បាប់​ដែល​នៅ​ជា​ធរមាន - បទបញ្ជាផ្ទៃក្នុង​ព្រឹទ្ធសភា និង រដ្ឋសភា	- ព្រះមហាក្សត្រ - ប្រធានព្រឹទ្ធសភា - ប្រធានរដ្ឋសភា - នាយករដ្ឋមន្ដ្រី - តំណាងរាស្ដ្រ ចំនួន ១ ភាគ ១០ - សមាជិក​ព្រឹទ្ធសភា ចំនួន ១ ភាគ ៤ - តុលាកា - ប្រជារាស្ដ្រ​ធ្វើសំណើ ប៉ុន្ដែ​ពុំ​ដោយផ្ទាល់​ទេ ត្រូវ​ឆ្លង​តាមរយៈ​ប្រធាន​ព្រឹទ្ធសភា ប្រធានរដ្ឋសភា សមាជិក​ព្រឹទ្ធសភា ១ ភាគ ៤ តំណាងរាស្ដ្រ ១ ភាគ១០

ខ. អ្នកមាន​សិទ្ធិ​ដាក់​បណ្ដឹងតវ៉ា​ដែល​ទាក់ទង​នឹង​ការបោះឆ្នោត​ជ្រើសតាំង​តំណាងរាស្ដ្រ

ក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញ​ពិនិត្យ​និង​សំរេច​លើ​បណ្ដឹងតវ៉ា​ពី​សេចក្ដីសំរេច​របស់​គណៈ​ ក​ម្មា​ធិ​ការ​ជាតិ​រៀបចំ​ការបោះឆ្នោត (គជប)តែប៉ុណ្ណោះ​លើកលែងតែ ករណី​ប្ដឹង​អំពី​លទ្ធផល​បណ្ដោះអាសន្ន ទើប​បុគ្គល​គណបក្សនយោបាយ​ដែល​ឈរឈ្មោះ ​បោះឆ្នោត​អាចដាក់​បណ្ដឹង​ដោយផ្ទាល់​មក​ក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញក្នុង​រយៈពេល ៧២ម៉ោង​បន្ទាប់ពី​ការប្រកាស​លទ្ធផល​បោះឆ្នោត​បណ្ដោះអាសន្ន ក្នុងករណី​ដែល​បណ្ដឹង​នេះ​មិន​បានដាក់​ប្ដឹងទៅ​គណៈកម្មាធិការ​ជាតិរៀបចំ​ការបោះឆ្នោត ។ ក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញ​ពិនិត្យ និង សំរេច​លើ​បណ្ដឹងតវ៉ា​ការចុះបញ្ជី​គណបក្សនយោបាយ​នៅ​ក្រសួងមហាផ្ទៃ ។

ប្រភេទ​កម្មវត្ថុ​នៃ​បណ្ដឹង	សមាសភាព​អ្នកមាន​សិទ្ធិ​ដាក់​បណ្ដឹង
១-ការចុះបញ្ជី គណបក្សនយោបាយនៅ​ក្រសួងមហាផ្ទៃ	គណបក្សនយោបាយ នៅក្នុង​ព្រះរាជាណាចក្រ​កម្ពុជា(៥ថ្ងៃ​យ៉ាងយូរ បន្ទាប់​ពីថ្ងៃ​ទទួល​លិខិត​ជូនដំណឹង​បដិសេធ ពី​ក្រសួងមហាផ្ទៃ។ក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញ ពិនិត្យ​សំរេច ក្នុង​រយៈពេល ៣០ថ្ងៃ​យ៉ាងយូរ បន្ទាប់ពី​ទទួល​បណ្ដឹង)
២-ការតវ៉ា​ពី​បេក្ខភាព បញ្ជីរាយនាម​បេក្ខជន	សាមីខ្លួន សាមី​គណបក្សនយោបាយ(៥ថ្ងៃ​យ៉ាងយូរ​ បន្ទាប់​ពិ​ថ្ងៃ​ទទួល លិខិតជូនដំណឹង​បដិសេធ​ពី គជប។ ក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញ​ពិនិត្យ​សំរេច ក្នុង​រយៈពេល១០ថ្ងៃ យ៉ាងយូរ​បន្ទាប់ពី​ទទួល​បណ្ដឹង)
៣-ការសុំ​ចុះឈ្មោះ​បោះឆ្នោត - ការបាត់​ឈ្មោះ​ក្នុង​បញ្ជី​បោះឆ្នោត - ជំទាស់​នឹង​ការចុះឈ្មោះ​ក្នុង​បញ្ជីបោះឆ្នោត - ការរក្សា​ទុក​ឈ្មោះ​ក្នុង​បញ្ជី​បោះឆ្នោត	សាមីខ្លួន​អ្នកតំណាង​ឱ្យ​សាមីខ្លួន (៥ថ្ងៃ​យ៉ាងយូរ​បន្ទាប់​ពិ​ថ្ងៃ​ទទួល​លិខិត​ជូនដំណឹង​បដិសេធ​ពី គជប។ ក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញ​សំរេច​ក្នុង​រយៈពេល ១០ថ្ងៃ យ៉ាងយូរ​បន្ទាប់ពី​ទទួល​បណ្ដឹង)
៤-លទ្ធផល​បណ្ដោះអាសន្ន​នៃ​ការបោះឆ្នោត - បណ្ដឹងតវ៉ា​ដោយផ្ទាល់ ៧២ម៉ោង​យ៉ាងយូរ​បន្ទាប់ពី ការប្រកាស​លទ្ធ​ផលប​ណ្ដោះ​អាសន្ន​របស់ គជប - បណ្ដឹង​ជំទាស់​នឹង​សេចក្ដីសំរេច​របស់ គជប ៧២ម៉ោង​យ៉ាងយូរ​បន្ទាប់ពី​ការជូនដំណឹង​របស់ គជប	គណបក្សនយោបាយ​ដែល​បាន​ឈរឈ្មោះ​បោះឆ្នោត ក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញ​ពិនិត្យ​សំរេច​ក្នុង​រយៈពេល ១០ថ្ងៃ ទៅ២០ ថ្ងៃ ​យ៉ាងយូរ​បន្ទាប់ពី​ទទួល​បណ្ដឹង